Ekološki pokret ,,OZON“ poziva Agenciju za zaštitu životne sredine da obavijesti javnost o informacijama vezanim za kvalitet vazduha, koje smo shodno Zakonu o slobodnom pristupu informacijama i Zakonom o potvrđivanju Konvencije o dostupnosti informacija, učešću javnosti u donošenju odluka i pravu na pravnu zaštitu u pitanjima životne sredine tražili, a nijesmo dobili u zakonom predviđenom roku, čime je još jednom potvrđeno da se zainteresovana javnost i građani Crne Gore neadekvatno i nepravovremeno informišu o onim podacima na koje nesporno imaju pravo.
Konkretno za potrebe dokumenta kojim želimo informisati javnost o detaljima vezanim za informisanje javnosti o kvalitetu vazduha u Pljevljima, Nikšiću i Podgorici, a zašto su nam potrebni zvanični podaci koji su, smatramo po logici nadležnosti, u posjedu Agencije za zaštitu životne sredine, Zahtjevom za slobodan pristup informacijama od 25. januara tekuće godine, tražili smo sledeće:
– Srednje godišnje vrijednosti PM10 za 2015. godinu za Podgoricu, Nikšić i Pljevlja;
– Srednje godišnje vrijednosti PM2,5 za 2015. godinu za Nikšić i Pljevlja;
– Zapisnik ili informaciju o kvaru na uzorkivaču zbog čega nije vršeno mjerenje srednjih dnevnih
vrijednosti suspendovanih čestica PM2,5 tokom januara 2015-te godine u Pljevljima;
– Zapisnik ili informaciju o kvaru na uzorkivaču zbog čega nije vršeno mjerenje srednjih dnevnih
vrijednosti suspendovanih čestica PM2,5 tokom februara, marta, aprila, maja, juna i jula 2015-te
godine u Nikšiću;
– Zapisnik ili informaciju o kvaru na uzorkivaču zbog čega nije vršeno mjerenje srednjih dnevnih
vrijednosti suspendovanih čestica PM2,5 tokom novembra 2015-te godine u Pljevljima;
– Zapisnik ili informaciju o servisu uzorkivača zbog čega nije vršeno mjerenje srednjih dnevnih
vrijednosti suspendovanih čestica PM2,5 tokom decembra 2015-godine u Pljevljima i Nikšiću;
– Da li postoje podaci o srednjim dnevnim vrijednostima PM2,5 u periodu dok su uzorkivači iz državne mreže bili u kvaru ili na servisu, za opštine Pljevlja i Nikšić, tokom 2015-te godine, iz nekih alternativnih izvora?
– Da li su tokom izračunavanja srednje godišnje vrijednosti PM2,5 za 2014. godinu postojali podaci za srednje dnevne vrijednosti PM2,5 za decembar mjesec te godine, odnosno da li su oni uzeti u obzir tokom dobijanja vrijednosti 41,53μg/m3 za srednju godišnju koncentraciju koja je prikazana u Informaciji o stanju životne sredine za 2014. godinu, koju je uradila Agencija za zaštitu životne sredine?
– Na koji način je Agencija za zaštitu životne sredine obavijestila javnost o tehničkim kvarovima na stanicama koje čine državnu mrežu za monitoring vazduha, kada su konkretno u pitanju uzorkivači zbog kojih nije vršeno mjerenje srednjih dnevnih vrijednosti suspendovanih čestica PM2,5 u opštinama Nikšić i Pljevlja?
Kako do danas nijesmo dobili nikakav odgovor čime je ne samo grubo prekšren Zakon o slobodnom pristupu informacijama, već i obesmišljena Arhuska konvencija koja bi trebala imati veliki značaj u odnosu Agencije za zaštitu životne sredine i zainteresovane javnosti, podnijeli smo shodno zakonu Zalbu za cutanje administracije Agenciji za zaštitu podataka o ličnosti i slobodnom pristupu informacijama.
Imajući u vidu višegodišnju uspješnu saradnju mreže Arhus centara u Crnoj Gori, od kojih su dva u Podgorici i Beranama uspostavljeni u Agenciji za zaštitu životne sredine, dok je Arhus Centar Nikšić organizaciona jedinica Ekološkog pokreta ,,OZON”, čije su aktivnosti istaknute kroz tri poslednja Izvještaja o napretku Crne Gore u Poglavlju 27 – Životna sredina i klimatske promjene, sa žaljenjem konstatujemo da se ovakvim odnosom prema zainteresovanoj javnosti obesmišljavaju svi napori i pozitivne prakse koje smo zajedničkim aktivnostima ostvarili u prethodnom periodu, a koji su bili itekako primjećeni od strane relevantnih međunarodnih organizacija koje prate primjenu Arhuske konvencije.
Upravo zato smatramo das mo u obavezi upoznati cjelokupnu javnost o ovom slučaju, te činjenici da smo za sada ostali uskraćeni za informacije koje nam trebaju da na profesionalan način sagledamo sve relevantne detalje prije nego što izađemo u javnost sa analizom koja treba između ostalog i da doprinese kvalitetnijem informisanju javnosti ali i monitoringu kvaliteta vazduha, gdje postoji značajan prostor za unapređenje.
Svjedoci smo da se naročito u poslednje vrijeme od strane čelnika Agencije za zaštitu životne sredine potencira da nevladine organizacije koje se bave ovom tematikom treba sem što kritikuju i da ponude rješenja za postojeće probleme, pa i ovom prilikom pozivamo institucije sistema da javne podatke ne drže u svojim fiokama i kompjuterima, već da ih pravovremeno i adekvatno predstave javnosti kako bi se mogao steći dojam kakav vazduh dišemo.
Naša namjera je da kontinuiranim javnim nastupima, konstruktivnim kritikama i konkretnim predlozima utičemo da se Arhuska konvencija u Crnoj Gori primjenje na najefikasniji način, jer se tako štiti javni a ne privatni interes.
Nadamo se da smo gotovo desetogodišnjim posvećenim radom javnosti dokazali da ne odustajemo od inicijativa koje su namijenjene boljem kvalitetu života građana i životne sredine, a trudićemo se da i dalje budemo ti koji će, ne samo otvarati važne teme, već i uticati da se važeći zakoni, javne politike i strategije primjenjuju efikasno i neselektivno, što je preduslov za unapređenje postojećeg katastrofalnog stanja u oblasti kvaliteta vazduha.
I na samom kraju i ovog puta ukazujemo na potrebu smjene čelnih ljude Ministarstva održivog razvoja i turizma i Agencije za zaštitu životne sredine, koji su i najodgovorniji i za sve lošiju saradnju sa ekološkim nevladinim organizacijama koje su okrenute zaštiti javnog a ne privatnog interesa.
Ekološki pokret ,,OZON“
