Ekološki pokret ,,Ozon“ uporava javnost na nastavak negativnog trenda aerozagađenja tokom sezone girijanja u Crnoj Gori, što po nama pokazuje neizainteresovanost donosilaca odluka da ovaj životni problem stave u vrh prioriteta, što je takođe nastavak negativnog trenda vlasti koje tokom svojih predizbornih kampanja manipulišu javnost obećanjima da će se ozbiljno i odgovorno posvetiti unapređenju kvaliteta vazduha.
Rezultati analize koje već 13 godina redovno radimo preko našeg servisa za građanski monitoring kvaliteta vazduha ,,Ekoskop“ ukazuju da iako su meteorološki faktori bili povoljni, zima protekla bez snijega i velikih hladnoća, problem aerozagađenja je i dalje izražen u onim sredinama koje su i prethodnih godina bile prepoznate po alarmantnom stanju.
U prva dva mjeseca tekuće godine po rezultatima Državne mreže za praćenje kvaliteta vazduha, kojom upravlja Agencija za zaštitu životne sredine, u Bijelom polju je bilo najviše dana sa prekoračenjima srednjih dnevnih vrijednosti PM10 suspendovanih čestica, čak 40. Slijedi opština Pljevlja u kojoj je 37 dana bilo sa prekoračenjima srednjih dnevnih vrjednosti PM10. Uz to u Pljevljima, na lokaciji Gagovića imanje 2 puta registrovano prekoračenje satne koncentracije sumpor(IV)oksida SO2 i a jedan dan je bila prekoračena granična vrijednost srednje dnevne koncentracija sumpor(IV)oksida SO2..
Ako znamo da je broj od 35 dana sa povećanim srednjim dnevnim vrijednostima PM10, granična vrijednost na godišnjem nivou, te da su u januaru i februaru u Bijelom polju i Pljevljima automatske stanice zabilježile veći broj dana od dozvoljenih, jasno je o kakvom je životnom problemu riječ.
Kada su u pitanju Podgorica i Nikšić, koji su u grupi gradova sa izraženim problemom aerozagađenja, mjerna stanica na Zabjelu registrovala je 28 dana sa prekoračenjima srednjih dnevnih vrijednosti PM10 u bloku V 21 dan, dok je mjerna stanica u dvorištu nikšićke gimnazije registrovala 14 dana. Kao što se može zaključiti situacija je ozbiljna i u ovim opštinama, naročito u Glavnom gradu koji je blizu granične vrijednosti na godišnjem nivou.
Sve navedeno ukazuje na neophodnost donošenja Ncionačme strategije upravljanja kvalitetom vazduha, sa javnim akcionim planom i konkretnim mjerama koje bi shodno specifičnostima lokalnih zajednica mogle dati rezultati i doprinijeti rješavanju največeg ekološkog problema koji ima naročito težinu zbog uticaja na javno zdravlje.
Kao što smo i ranije ukazivali porazno je da svake godine sem konstatovanja problemavlasti ni ne pokušavaju da urade nešto konkretno, što bi trebalo da bude jasno svim građanima Crne Gore, te da je takav odnos neprihvatljiv i može se dovesti u kontekst obesmišljavanja pa čak i ponižavanja Ustava Crne Gore, u kom je ekološka država očigledno samo povod za manipulaciju umjesto razvojni pravac koji bi mogao unaprijediti i ekološku i ekonomsku perspektivu.
Kao odgovorna organizacija civilnog društva, kojoj je jedan od prioriteta u radu i primjena Arhuske konvencije koja građanima garantuje pravovremeno i jasno informisanje o kvalitetu životne sredine, uputićemo Vladi i Skupštini Crne Gore inicijative za hitno donošenje Nacionalne strategije i Lokalnih planova upravljanja kvalitetom vazduha, širenje Državne mreže za monitoring kvaliteta vazduha , gdje ćemo dati doprinos i predlozima kako rješavati problem aerozagađenja i građanima obezbjediti pravo na čist vazduh.
Pozivamo i stručnu javnost da se uključi u javni dijalog oko aerozagađenja, kako bi se i od struke dobili predlozi kako riješiti problem trajno, jer bi struka trebala da pokaže da joj je stalo do javnog a nesamo privatnih interesa.
