Ekološki pokret ,,OZON“ povodom 5. juna Svjetskog dana zaštite životne sredine poziva sve građane i organizacije civilnog društva da podrže inicijativu za sanaciju postojećih divljih deponija industrijskog otpada i neuređenih smetlišta komunalnog i opasnog otpada, kao i uspostavljanje pravilnog sistema upravljanja otpadom i otpadnim vodama u Crnoj Gori, jer je krajnje vrijeme da se spriječi dalja devastacija i degradacija životne sredine i ugrožavanje živog svijeta.
Gradska deponija Sućeska u opštini Andrijevica (FOTO: Fondacija ,,PomoĆ za sjever CG)
Kako je moto ovogodišnjeg Svjetskog dana zaštite životne sredine ,,Digni svoj glas, a ne nivo mora“, smatramo da je nivo ,,mora smeća“, koje je u Crnoj Gori Ustavom deklarisanoj ekološkoj državi, dostigao kritičnu tačku i da je vrijeme da donosioci odluka promjene pristup u rješavanju ovog gorućeg životnog problema, jer je očigledno da je u prethodnom periodu politika u ovoj oblasti bila potpuno pogrešna.
Kao ozbiljna organizacija civilnog društva osjećamo obavezu da cjelokupnoj javnosti ukažemo i da predlog nacrta nove strategije upravljanja otpadom u Crnoj Gori, sa pratećim lokalnim planovima za više opština, ne daje povoda za optimizam, čak potpuno suprotno, nastavlja se forsiranje jednog modela bez razrade alternativnih rješenja, a sve to bez ozbiljnih analiza postojećećih i generisanih količina otpada i njegovog sastava.
Divlja deponija na teritoriji opštine Petnica (FOTO: Fondacija ,,PomoĆ za sjever CG")
Veoma smo zabrinuti i zbog činjenice da ni u predlogu Izmjena i dopuna Zakona o upravljanju otpadom, nije došlo do potrebnog unapređenja, niti su izvučene pouke iz prethodnog perioda njegove implementacije, već se nastavilo sa insistiranjem na neodržvim prelaznim modelima kakve su privremene lokacije za odlaganje komunalnog otpada, definisane članom 78, koje su odgovorno tvrdimo najgore moguće rješenje, pa se kroz član 78 a uvodi i termin privremena lokacija za odlaganje građevinskog otpada čime se i dalje pruža mogućnost lokalnim upravama da kao i do sada ignorisanjem do beskonačnosti odlažu ispunjavanje zakonskih obaveza, jer je jasno da propisane kaznene mjere služe samo kao ,,ukrasni“ detalj.
Terenskim aktivnostima, koje smo zajedno sa kolegama iz nevladinih organizacija realizovali tokom prethodnih 10 dana, kao i intezivnom komunikacijom sa građanima, utvrdili smo da je sa aspekta nepravilnog odlaganja miješanog komunalnog otpada, posebno problematičan sjever Crne Gore, gdje su ugrožene rijeke Lim i Ibar, kao i svi manji vodotoci koji su pretvoreni u tekuće deponije.
Divlja deponija u kompleksu bivše fabrike celuloze u Beranama (FOTO: Fondacija ,,PomoĆ za razvoj sjevera CG")
Tu naročito izdvajamo opštinu Berane u kojoj je problem sa otpadom eskalirao i postao predmet partijskih manipulacija i prepucavanja, a sve na štetu građana Berana, koji su svih ovih godina taoci onih kojima su dali povjerenje da zastupaju javni interes, bilo da su na vlasti ili opoziciji. Kada je riječ o požarima na divljim deponijama osnovano sumnjamo da se radi o namjernom izazivanju i da je uzročnik ljudski faktor i stoga javno pozivamo Upravu policije da ispita cijeli slučaj, a sve relevantne inspekcije da posjete predmetnu lokaciju i obavjeste javnost o utvrđenim činjenicama.
Glavni grad Podgoricu i primorske opštine naričito karakteriše problem građevinskog otpada koji se nekontrolisano odlaže najčešće uz same saobraćajnice, a posebnu ekološku bombu predstavlja kamp na Koniku neposredno pored Deponije doo Podgorica, gdje ljudi žive bukvalno u otpadu. Na tom mjestu se, osnovano sumnjamo, na otvorenom i na primitovan način prerađuje ukradeni i švercovani metalni otpad.
Divlja deponija građevinskog otpada, Opština Ulcinj (FOTO: OZON tim)
Što se tiče teritorijalno najveće opštine Nikšić, naročito smo zabrinuti zbog već neurđenog smetlišta Miskov do koje je davno premašilo kapacitete, hroničnog problema otpada u koritu rijeka Gračanice i Bistrice, kao i u Slivlju, gdje postoji dodatna potreba za stalnim nadzorom zbog potencijalnog problema bujičnih poplava i ugrožavanja nikšićkog polja. Takođe, jedan od najvećih problema jeste i takozvana Halda, divlja deponija industrijskog otpada koja se kao i neuređeno smetlište Mislov do nalazi na privatnom zemljištu, što je po nama neshvatljivo.
Slivlje, opština Nikšić (FOTO: R.Živković)
Upravo zato zbog svega navedenog pozivamo i sve parlamentarne političke partije da nam daju suštinsku podršku i utiču da cijeli sistem stane iza inicijative za čišćenje i sanaciju postojećih divljih deponija i uspostavljanje pravilnog upravljanja otpadom u Crnoj Gori.
Očekujemo da poslanici i odbornici dignu svoj, odnosno glas građana koje predstavljaju u državnom i lokalnim parlamentima i ne daju podršku neodrživim i lošim rješenjima koje trenutno nude predlozi Nacionalne strategije upravljanja otpadom, lokalni planovi i Izmjene i dopune Zakona o upravljanju otpadom.
Tabla koji su napravili građani, opština Petnica
Kao i mnogo puta do sada Ekološki pokret ,,OZON“ diže svoj glas protiv loših politika i pogubnih navika, jasno i precizno ukazujući na suštinu problema i nudeći sve raspoložive kapacitete u svrhu zaštite životne sredine i javnog interesa.
Nadamo se da ćemo uz podršku svih koje smo ovog puta pozvali da se pokrenu biti dovoljno glasni da nas čuju u Vladi i prihvate agrumente koje kontinuirano godinama unazad nudimo.
Ekološki pokret ,,OZON“
