Ekološki pokret ,,Ozon“ u okviru programa građanskog monitoringa kvaliteta vazduha ,,Ekoskop“, analizirao je stanje tokom prvomajskih praznika, kada je blo izraženo paljenje guma na više lokacija u Nikšiću, o čemu smo u večernjim časovima 30. aprila obavijestili i komunalnu policiju, nakon više prijava građana.
Nakon analiziranja podataka sa automatske stanice u Nikšiću, koja je dio Državne mreže za praćenje kvaliteta vazduha, utvrdili smo da je došlo do značajnih prekoračenja satnih koncentracija suspendovanih PM10 čestica, tačno u periodu kada su nam stizale prijave i upozorenja građana, što je za posledicu imalo negativan uticaj na javno zdravlje i životnu sredinu.
Očitavanja automatske stanice pokazuju četiri uzastopna satna prekoračenja, u periodu od 21 h 30. aprila do 01 h 1.maja, što je bio prostor da nadležne institucije utvrde činjenično stanje i procesuiraju odgovorne za ugrožavanje javnog zdravlja i životne sredine.
Tabelarni prikaz rezultata očitavanja automatske stanice (Izvor: epa.org.me/vazduh)
Zakonom maksimalno dozvoljena srednja satna koncentracija PM10 suspendovanih čestica je 50 µg/m3 a rezlutati koji su u realnom vremenu bili dostupni na znaničnoj internet prezentaciji Agencije za zaštitu životne sredine, potvrđuju da je došlo do naglog skoka vrijednosti, što je nadležnim inspekcijskim službama, nakon prijava građana i naše otrganizacije, moralo biti u fokusu .
U obavezi smo i da ukažemo da sem PM10 suspendovanih čestica, za koje imamo konkretne podatke pa ih zato stavljamo u prvi plan, paljenje otpadnih guma proizvodi razne druge štetne zagađivače kao što su ugljen monoksid (CO),oksidi sumpora (SOx), oksidi azota (NOx), isparljive organske materije (VOC), zatim razne hemikalije kao što su policiklični aromatični ugljovodonici (PCB), dioksini, furani, hlorvodonik, benzen, polihlorovani bifenili i metali poput kadmijuma, nikla, cinka, žive, hroma i vanadijuma. Svi ovi zagađivači mogu uzrokovati značajne kratkoročne i dugoročne zdravstvene efekte.
Iako svake godine, uoči prvomajskih praznika upozoravamo na opasnost od paljenja otpadnih guma, što je nekad imalo određenu simboliku, na osnovu poznavanja dešavanja na terenu, sumnjamo da je taj motiv zloupotrebljen, zbog izvlačenja sirovine koja se prodaje na sivom tržištu.
Utisak je da nadležne institucije čekaju da se nešto desi pa da se onda ,,pravdaju” kako ne mogu ništa da urade, umjesto da preventivnim djelovanjem i efikasnom primjenom kaznene politike spriječe ugrožavanje javnog zdravlja, naročito za ranjive grupe,djecu svih uzrasta, starije, asmatičare i imunološki kompromitovane pojedince, žene koje doje i životne sredine,
Riječ je o krivičnom djelu kojeg prepoznaje Krivični zakonik Crne Gore i zašto su propisane zatvorske kazne, pa je potpuno jasno da sistem ne funkcioniše, što bi trebalo da bude alarm za odgovorne građane, koji imaju pravo da kroz mehanizme donošenja odluka utiču, kako u kontekstu unaprijeđenja zakonskih okvira, tako i kada je riječ o kontroli rada nadležnih institucija, koje plaćamo.
Ekološki pokret ,,Ozon” će nakon formiranja nove lokalne uprave odmah pokrenuti inicijativu oko rješavanja ovakvih problema koji se mogu riješiti odgovornim upravljanjem, kako bi zaštitilo javno zdravlje i životna sredina i spriječio ekokriminal na području opštine Nikšić, zašto imamo i odgovarajuće predloge i dokaze.
