Detalj sa Kutske rijeke (Arhivski materijal)
Ekološki pokret ,,Ozon”, WWF Adria i Akcija za socijalnu pravdu smatraju da je Nacrt lokalne studije lokacije ,,Štitarička rijeka“, koji je trenutno na javnoj raspravi, pravno nezakonit i ne potvrđuje javni interes za realizaciju projekta izgradnje dvije male hidroelektrane na Štitaričkoj rijeci u opštini Mojkovac, dok strateška procjena uticaja ne daje dovoljno podataka na osnovu kojih se može zaključiti stvarni uticaj na plansko područje.
Planski dokument ne sadrži stvarnu ekonomsku analizu, koja bi potvrdila javni interes, odnosno koristi za državu Crnu Goru i Opštinu Mojkovac od izgradnje dvije male hidroelektrane na Štitaričkoj rijeci. U veoma kratkom, suvoparnom i paušalnom navođenju o ekonomskim koristima, autori planskog dokumenta se pozivaju na javno dostupne, odnosno raspoložive informacije i dokumentaciju. Time priznaju da nijesu uradili posebnu ekonomsku analizu, iako su bili obavezni, a koja bi pokazala stvarne ekonomske koristi od izgradnje dvije male hidroelektrane ne samo za državu Crnu Goru, već i lokalnu zajednicu opštine Mojkovac.
Pravni dokument ne može svoju pravnu valjanost crpiti iz planskih dokumenata koji su istekli i kao takvi više nemaju svoju pravnu snagu ili iz planskih dokumenata koji su zastarjeli i kao takvi prevaziđeni i pravno upitni. Upravo to je slučaj sa Lokalnom studijom lokacije „Štitarička rijeka“, koja kao viši planski dokument iz kojeg treba da crpi pravnu valjanost, između ostaloga, navodi Prostorni plan Crne Gore do 2020. godine, ali se takođe poziva i na Strategiju razvoja malih hidroelektrana, kao pravno neobavezujući dokument.
Imajući u vidu da je pravna primjena Prostornog plana Crne Gore do 2020. godine istekla od početka ove 2020. godine, to je pravno potpuno neprihvatljivo pozivati se na dokument koji više ne može imati pravnu važnost. Pored toga, Strategija razvoja malih hidroelektrana je usvojena 2006. godine, što znači da se radi o dokumentu starom deceniju i po, te su mnoga rješenja, ocjene, zaključci, preporuke, instrukcije, koji su navedeni u tom dokumentu, već zastarjeli i kao takvi prevaziđeni.
Za potrebe izrade Izvještaja o strateškoj procjeni uticaja (SPU) nijesu sprovođena terenska biodiverzitetska istraživanja koja su neophodna za adekvatnu procjenu Na planskom području obrađivač se koristio podacima sa šireg predmetnog područja. Imajući u vidu značajne negativne uticaje malih hidroelektrana, među kojima su najznačajniji promjene u hidrologiji i morfologiji rijeka i riječnih staništa, sprečavanje migracije zaštićenih i drugih vrsta, poremećaj u dinamici sedimenta, promjene ekološkog režima protoka, promjene u sezonskim ciklusima poplava, izmještanje i uznemiravanje vrsta i gubitak staništa, efekti na kopnene vrste i staništa, detaljna terenska biodiverzitetska istraživanja su neophodna kako bi se procijenili stvarni uticaji planiranih malih hidroelektrana.
Naročito je bitno istaći da bi planirani zahvat uništio više od 70% rijeke čija je ukupna dužina 14 km, te je tako pretvorio u sistem cijevi, brana i mašinskih zgrada, čime bi se trajno izbubila njena prirodna namjena i ekosistemski značaj za ljude
Zbog svega ovoga smatramo da je jedino ispravno povući planski dokument sa javne rasprave i spriječiti ponavljanje scenarija da se i investitori i građani dovode u neželjene situacije.
